بهتره قبل از اینکه به مزایا و معایب بیت کوین بپردازیم، نگاه کلی به ارز بیت کوین داشته باشیم تا با این رمزارز آشنا بشید. بیت کوین یکی از قدیمی ترین و معروف ترین ارزهای دیجیتال موجود در بازار کریپتو هست که برای اولین بار در سال 2009 توسط شخص یا گروه ناشناسی با اسم مستعار ساتوشی ناکاموتو راه اندازی شد. بیت کوین شکل دیجیتالی پول واقعی هست که می تواند همانند پول های واقعی به عنوان روش پرداختی بکار گرفته بشود. بیت کوین شکلی قابل لمس نداره و نمی توانید بیت کوین های خودتون رو لمس کنید. جالب اینجاست که بدانید ارز دیجیتال بیت کوین نوعی رمزارز همتا به همتا و غیرمتمرکز هست و هیچ بدنه حاکمیتی یا مسئولی برای عرضه یا توزیع بیت کوین وجود ندارد. بلاک چین بیت کوین (Bitcoin) بر اساس پروتکل رمزنگاری کار می کنه و دیتابیس یا پایگاه داده اون هم کاملا عمومی است. خطا در این شبکه تعریف نشده و نسبت به فساد هم مقاوم است. توجه داشته باشین که صندوق یا نهاد نظارتی متمرکزی برای پیگیری تراکنش های شبکه بیت کوین وجود ندارد و این تراکنش ها به شکل مستقیم در بین کاربران شبکه بیت کوین انجام میشود.
در اینجا مهمترین مزیتهای بیت کوین را بررسی میکنیم:
گرچه کاربران بیتکوین کاملا ناشناس نیستند ولی به وسیله کدهای عددی شناخته میشوند و میتوانند چندین کلید عمومی داشته باشند. این قابلیت، عدم ردیابی عمومی را تضمین میکند و ردیابی تراکنشها به مبدأ کاربر غیر ممکن میشود. علیرغم اینکه تراکنشها به صورت دائمی قابل مشاهده میباشند، که این مسئله موجب شفافیت آنها میشود، به دلیل استفاده از تکنولوژی بلاک چین این تراکنشها در برابر کلاهبرداران مصون هستند. علاوه بر آن فقط شما به عنوان صاحب کیف پول از تعداد بیتکوینهای موجود در آن مطلع هستید.
حذف واسطههایی مانند بانک یا سازمانهای مالی یکی از مهمترین مزیتهای بیت کوین است. استفاده از ساختار غیر متمرکز و شبکه همتا به همتا (P۲P) بیشتر آزادی را در پرداخت و انجام تراکنشهای مالی فراهم میکند. شما میتوانید بیت کوین را بدون نیاز به هیچ واسطهای برای هر شخصی در هر نقطه از جهان ارسال کنید. در حقیقت، بیت کوین یک سیستم پرداخت بدون محدودیت و بدون مرز است که بدون تعطیلی در ۲۴ ساعت شبانه روز کار میکند.
هزینه پایین معاملات یکی دیگر از مزیتهای بیت کوین است. کارمزد پرداختهایی از طریق بیت کوین انجام میدهید بسیار کم است و در بعضی از مواد هیچ هزینهای نخواهد داشت. در نهایت همه چیز به اولویت شما بستگی دارد، اگر میخواهید معامله در سریعترین زمان ممکن انجام شود باید هزینه بیشتری بپردازید. البته این کارمزد باز هم در مقایسه با سیستمهای پرداخت آنلاین یا استفاده از واسطههای مالی، کمتر خواهد بود.
شبکه بیت کوین میتواند معاملات را بسیار سریعتر از شبکه بانکی پردازش کند. در حال حاضر هر تراکنش بر روی شبکه اصلی بیت کوین ظرف ۱۰ دقیقه پردازش میشود، با استفاده از شبکه لایتنینگ این مقدار میتواند به ۲۵ میلیون تراکنش در ثانیه افزایش یابد. همچنین با استفاده از ویژگی «تراکنش بدون تأیید» یا Zero Confirmation Transaction میتوانید تراکنشهای خود را فوراً پردازش کنید. انجام تراکنشهای بدون تأیید، به معنی پذیرش ریسک معاملهای است که بلاک چین هنوز توسط بلاک چین تأیید نشده است. البته شرکتهای خدمات مالی نیز وجود دارند که در قبال دریافت کارمزدهای بالا، امکان انجام معاملات فوری را فراهم میکنند. با این وجود، پایین بودن کارمزد معاملات حتی در تراکنشهایی که با سرعت بالا انجام میشود، یکی دیگر از مزیتهای بیت کوین است.
ارزش ارزهای فیات یا پولهای بدون پشتوانه به شکل دستوری و توسط دولتها تعیین میشود، در نتیجه این پولها دارای ارزش ذاتی نیستند و قدرت اقتصادی، سیاسی و نظامی کشورها است که اعتبار این پولهای فیات را مشخص میکند. افزایش تورم، بزرگترین مشکل ساختارها مالی متمرکز حاکمیتی است. علاوه بر این، با ارزش پولهای فیات به دلیل وابسته بودن به حکومتها با از بین رفتن آنها، سقوط میکند. وجود ساختار غیر حاکمیتی یک مزیت مهم دیگر برای بیت کوین و تمامی رمز ارزهای دیجیتال است. غیر متمرکز بود ساختار بلاک چین باعث میشود تا دولتها نتوانند، بیت کوینهای شما را پس بگیرند یا آدرس کیف پول شما را مسدود کنند. در بهترین حالت، حکومتها با وضع قوانین میتوانند خرید و فروش بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال را در مناطق مشخصی ممنوع کنند.
احتمالاً مهمترین مزیت بیت کوین، امن بود اطلاعات تراکنشهای مالی افراد است. امروزه بیشتر ما خریدهای خود را به شکل آنلاین و با استفاده از کارتهای اعتباری انجام میدهیم و اطلاعات محرمانه خود (شماره کارت، تاریخ انقضا و شماره CCV 2) را در سایت ثبت میکنیم. این سازوکار به طور مرتب باعث فیشینگ و سرقت اطلاعات مالی افراد میشود. در انجام تراکنشهای بیت کوین، تمامی اطلاعات شما محرمانه باقی میماند و شما تنها به دو کلید عمومی و خصوصی نیاز خواهید داشت. کلید عمومی یا همان آدرس کیف پول بیت کوین، شبیه شماره حساب بانکی شماست که همه افراد به آن دسترسی دارند. کلید خصوصی نیز شبیه امضای یا رمز عبور دسترسی به حساب بانکی شما است.
برخلاف رشد سریع و افزایش تعداد کاربران آن، برخی از مزایا و معایب در مورد بیت کوین، مخصوصا ارزش سرمایه گذاری در آن، باید مد نظر قرار گیرد. همانند اکثر تصمیمات مالی، هرچه بیشتر مطلع باشید، انتخاب بهتری در مورد فرصتهای سرمایه گذاری در بازارهای مختلف مانند ارزهای دیجیتال و بیت کوین خواهید داشت.
زمانی که بیتکوین توسط ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد، محدودیت حداکثر ۲۱ میلیون بیتکوین برای این ارز در نظر گرفته شد که به همین دلیل برخی بیتکوین را بسیار محدود و کم میدانند. این کمیاب بودن موجب ارزشمند شدن بیتکوین شده است ولی از طرف دیگر موجب نوسانات قیمتی آن نیز شده چون در حال حاضر تنها متغیر برای کنترل میزان تقاضا همین قیمت است. سایر عوامل همچون سرتیترهای اخباری که توسط سرمایه گذاران به صورت منفی تعبیر میشوند، عدم قطعیت در مورد ارزش بیتکوین و کاربرد های آن در آینده و حتی نقصهای امنیتی آن نیز در بیثباتی بیتکوین تاثیر گذارند
از آنجایی که تراکنشهای بیتکوین ناشناس و نظارت نشده هستند، یکی دیگر از معایب آن کمبود امنیت است. تراکنشهای صورت گرفته در بیتکوین نهایی و غیر قابل برگشت بوده پس اگر در مبلغ تراکنش یا گیرنده آن اشتباهی صورت پذیرد، در بیشتر مواقع راه حلی وجود ندارد. علاوه بر آن ریسک از دست دادن به یکباره سرمایه هم وجود دارد. بیشتر دارندگان بیتکوین برای نگهداری از آن از کیف پول رمز ارزی خود استفاده میکنند که ممکن است با از دست دادن کلید خصوصی خود، دسترسی به کیف پولشان را از دست بدهند. اگر هارد درایوتان به مشکل بخورد یا یک ویروس اطلاعات کیف پولتان را مختل کند، ممکن است داراییهای دیجیتالتان در عرض چند دقیقه غیر قابل دسترس شده یا به کلی از دست بروند.
جمع بندی:
بیت کوین، ارز دیجیتالی است که در سال 2009 توسط ساتوشی ناکاموتو راهاندازی شد. این ارز دیجیتال با استفاده از تکنولوژی بلاک چین کار میکند و دارای ساختار غیرمتمرکز است. مزایا و معایب بیت کوین عبارتند از: حفظ حریم خصوصی، حذف واسطه، کارمزد پایین، سرعت بالا در تراکنشها، ساختار غیرحاکمیتی و امنیت بالا، غیرقابل بازگشت بودن و نوسان. در نهایت، باید گفت که بیت کوین گام بزرگی در جهت ارائه گزینهای جدید برای پول و پرداخت است. هرچند که هنوز راه طولانی در پیش دارد تا به عنوان گزینهای پایدار و قابل اعتماد در جامعه جهانی پذیرفته شود.