آیا بیت کوین حلال است؟

حلال بودن یا حرام بودن بیت کوین برای بسیاری از مسلمانان و همچنین چندین بانک اسلامی و مقامات مالی در سالهای اخیر بحث برانگیز بوده است. آیا بیت کوین حلال است ؟  این موضوع باعث شده بسیاری از مسلمانان نگران سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال به ویژه در مواقع رشد شدید قیمت این دارایی‌ها باشند. موضوعی که باعث نگرانی جامعه مسلمانان شده است عدم اطمینان از حرام یا حلال بودن افزایش سرمایه شان طبق قوانین اسلامی است. با جمعیت ۱.۹ میلیاردی مسلمانان در سراسر جهان، که معادل تقریباً یک چهارم جمعیت کل جهان است، اجماع روشنی در خصوص دیدگاه اسلام درباره ارزهای دیجیتال و بخصوص بیت کوین می تواند عاملی مهم در استفاده از این نوع از ارزها باشد. البته به جز بیت کوین بیش از ۲۰ هزار ارز دیجیتال دیگر نیز در بازار وجود دارد.

خرید و فروش ارز دیجیتال از نظر مراجع چه حکمی دارد؟

با توجه به اینکه یکی از عناصر مهم ذاتی ارزش پول، ثبات، عادلانه بودن و عملکرد صحیح آن برای خدمت‌رسانی است؛ اکثر علمای شریعت بر اساس این موضوع، به تایید بیت کوین به عنوان یک ارزش تمایل ندارند. از نظر آن‌ها بیت کوین، فیات (کاغذ) یا پول واقعی نیست. عدم وجود ارزش ذاتی همراه با فقدان یاعدم نظارت بانک مرکزی منجر به سوء استفاده از بیت کوین می‌شود. علاوه بر این، برخی از علما به دلیل دارا بودن عناصری مانند ربا و غرار در آن که منشأ بی‌عدالتی اقتصادی-اجتماعی است،نسبت به خرید ارز دیجیتال اختلاف نظر دارند. به صورت کلی به این نتیجه می‌رسیم که ارزهای دیجیتال با شریعت سازگار نیستند. این در حالیست که، ارزهای دیجیتال با پشتوانه طلا، مطلوب و مطابق با مقاصد الشریعه فرض می‌شوند. چرا که ویژگی اصلی مالکیت در پول دیجیتال مبتنی بر طلا، قابلیت لغو ربا است. از ویژگی‌های دیگر پول دیجیتال با پشتوانه طلا به عوامل دیگری مانند ریشه کن‌سازی غرار، ریشه کن‌سازی میسر، اصول عدالت/ انصاف، وسیله مبادله، اندازه گیری ارزش، ذخیره ارزش و ابزار پرداخت متفاوت، نیز می‌توان اشاره کرد.

دیدگاه موافق و مخالف فقهای اسلامی در خارج از ایران !

فردی به نام مفتی اعظم مصر یکی از فقهای اسلامی در خارج از ایران نسبت به بیت کوین هشدار داده است. او معتقد است که بیت کوین یک شیوه کلاهبرداری نوین است و هیچ صداقتی در آن نیست. او صراحتا اعلام کرده که بیت کوین حرام است و مسلمانان حق سرمایه گذاری کردن در آن را ندارند. آیا بیت کوین حرام است ؟ فرد دیگری به نام شیخم هیثم یکی از فقهای اسلامی در کشور بریتانیا، بیت کوین را حرام می داند. زیرا ارزش آن ملموس نمی داند. اما او یک تبصره ایجاد کرده و آن هم این است که اگر پشتوانه بیت کوین طلا باشد استفاده از آن بلامانع است. در مطالب قبل راجع به پشتوانه بیت کوین صحبت کردیم. افراد دیگری همچون شیخ عاصم حکیم فقیه عربستانی و مولانا جلال احمد معتقد هستند که بیت کوین سودی برای انسان ندارد و تمرکز ثروت در این حوزه می تواند به جامعه آسیب برساند. علی رغم نظرات مخالف، باید اشاره ای به نظرات موافق نیز داشته باشیم. قطعا بسیاری از مراجع تقلید معتقد هستند که ارزهای دیجیتال به عنوان ابزاری در راستای رشد و تحول اقتصادی اسلامی ضروری هستند و باید مورد استفاده قرار بگیرند. اگر رمز ارزها برای مقاصدی همچون قمار، کلاهبرداری، جعل و … بکار نروند هیچ منعی ندارند.

نتیجه گیری:
«یک تصور غلط وجود دارد که هر چیزی که به بیت کوین ربط دارد حرام است. این تصور از این واقعیت ناشی می شود که بیت کوین یک ارز دیجیتال است و نه یک ارز صادر شده توسط یک بانک مرکزی. با این حال، مانند ارزهای فیات، استفاده از بیت کوین به عنوان یک وسیله پرداختی و ذخیره ارزش کاملاً حلال است. فراتر از این، استفاده از بیت کوین برای هر هدفی که با ارز فیات حرام تلقی شود، با بیت کوین نیز حرام تلقی می شود.»