بلاک چین چیست و چگونه کار می‎کند؟

اگر طی چند سال اخیر، خرید ارز دیجیتال را تجربه یا اخبار حوزه کریپتوکارنسی را پیگیری کرده باشید، احتمالاً با فناوری بلاک چین آشنایی دارید. در جستجو‌هایی که برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد Blockchain انجام داده‌اید، حتماً با تعریف زیر روبه‌رو شده‌اید: بلاک چین یک دفتر کل توزیع شده، غیرمتمرکز و عمومی است. هر چند این تعریف ساده است اما می‌تواند برای شما بسیار نامفهوم باشد. به همین دلیل در این مقاله به زبانی ساده تکنولوژی شگفت انگیز بلاک چین را تعریف می‌کنیم و مزایای آن را بررسی خواهیم کرد.

بلاک چین چیست؟

بلاکچین (Blockchain) از دو کلمه بلاک (Block) و چین (Chain) تشکیل شده است. معنای لغوی بلاک چین، زنجیره بلاک (زنجیره بلوک) است؛ زمانی که در مورد زنجیره و بلاک در بلاکچین صحبت می‌کنیم، در واقع در مورد زنجیره‌‌ایی از اطلاعات دیجیتالی صحبت می‌کنیم و هر بلاک این اطلاعات را در خود نگهداری می‌کند.

در یک تعریف کلی، می‌توانیم بگوییم بلاک چین یک دفتر کل توزیع شده، غیرمتمرکز و اشتراکی است که به صورت زنجیره‌ای از سوابق بنام بلاک ساخته شده است. هر بلاک در این زنجیره، مسئول ذخیره‌سازی نوعی از اطلاعات (مانند سوابق معاملات) است. هر بلاک اطلاعات مربوط به معاملات مانند تاریخ، زمان، مبلغ خرید شما از سایت و اطلاعات فروشندگان و خریداران در معاملات را ذخیره می‌کند. به جای استفاده از نام واقعی شما در معاملات، خرید شما بدون هیچ گونه اطلاعات هویتی و با استفاده از امضای دیجیتال منحصر به فرد انجام می‌شود. برای مثال، در سایت دیجی کالا با استفاده نام کاربری، خرید شما ثبت می‌شود. هر بلاک کد منحصر به فردی به نام هش را ذخیره می‌کند که برای تشخیص هرگونه فعالیت در بلاک چین است. به عنوان مثال، فرض کنید شما قبلاً از دیجی کالا محصولی را خریداری کرده‌اید، بعد از مدتی، مجدد تصمیم می‌گیرید که یک خرید دیگر انجام دهید. حتی اگر جزئیات خرید جدید شما با خرید قبلی‌تان تقریباً یکسان به نظر برسد، سایت دیجی کالا می‌تواند ۲ خرید شما را از هم جدا کند؛ بنابراین، به دلیل کدهای منحصر به فردی که در بالا به نام هش عنوان شد، ما می‌توانیم بلاک‌ها را از هم جدا کنیم.

مثالی که در بالا برای ذخیره یک خرید واحد از دیجی کالا عنوان شد، در واقعیت با بلاک در بلاک چین کمی متفاوت است. یک بلاک روی بلاک چین حجم خاصی از داده را می‌تواند ذخیره کند. این بدان معناست که بسته به اندازه معاملات، یک بلاک واحد می‌تواند چند هزار تراکنش را در خود جای دهد.

تاریخچه بلاک چین:

شاید یک از دلایلی که اکثرا بیت کوین را با بلاک چین یکی می‌دانند این باشد که تکنولوژی بلاک چین برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ در کد برنامه‌نویسی بیت کوین معرفی شد. پس از آن علاوه بر بیت کوین، ارزهای دیگری توانستند از این فناوری استفاده کنند و کوین خود را راه اندازی کنند، بعدها با شناخت بیشتر و بهتر نسبت به این تکنولوژی، متخصصان دریافتند که تنها استفاده و کاربرد بلاکچین ارزهای دیجیتالی نیست؛ بلکه این تکنولوژی کاربردهای فراوانی دارد. در نتیجه می‌توان در زمینه‌های مختلف از آن استفاده کرد. در حال حاضر بلاک چین‌هایی با کاربردهای متفاوت در حال به کارگیری هستند که هر کدام از آنها متناسب با ویژگی هایشان، استفاده‌های متفاوتی دارند.

بلاک چین چگونه کار می‌کند؟

بلاک چین، همه‌ داده‌ها و جزئیات یک‌به‌یک تراکنش‌های انجام شده با این رمزارز را در خود ذخیره می‌کند و اگر کاربری بخواهد یک بیت کوین را بیش از دوبار معامله کند (به نوعی، قصد کلاهبرداری داشته باشد) مانع از انجام آن کار می‌شود. در هر بلاک، به محض وارد شدن اطلاعات جدید، این اطلاعات ذخیره شده و به بلاک‌ چین اضافه می‌شود. این گونه، بلاک چین با زنجیره‌ای از چندین بلاک به‌هم پیوسته، شکل می‌گیرد.

برای اضافه شدن یک بلاک به بلاک‌ چین، باید چهار مرحله‌ زیر، طی شوند:

• در مرحله‌ی اول، یک معامله باید انجام شود.
• پس از خرید، معامله‌ی باید بررسی و تایید شود. این کار را شبکه‌ای از هزاران رایانه که در سراسر جهان توزیع شده‌اند، انجام می‌دهند و سپس شبکه آن‌ها را بررسی می‌کند.
• محل ذخیره هر معامله باید در دل یک بلاک باشد. پس از بررسی و تایید صحت معامله شما، اطلاعات در یک بلاک اختصاصی ثبت و نگهداری می‌شود و در آن‌جا، داده‌های مرتبط با معامله در کنار بی‌شمار تراکنش مشابه، جا می‌گیرد.
• به هر بلاک، باید هَش (کد) داده شود: پس از تأیید تمام معامله‌های یک بلاک، باید به آن بلاک یک کد شناسایی منحصر به فرد به نام هَش داده شود. پس از اخذ هش اختصاصی، آن بلاک به شبکه‌ی بلاک چین اضافه می‌شود.

چرا بلاک چین مهم است؟

فناوری بلاک چین و کاربردهای آن در دنیای مدرن، می‌تواند در صنایع مالی، زنجیرهای تأمین، رایانش ابری و سایر زمینه‌هایی که نیاز به ذخیره‌سازی و انتقال اطلاعات، انقلابی بی‌نظیر ایجاد کند. بلاک‌ چین یک فناوری امنیتی است که برای حل مشکلات اعتماد و شفافیت در بسیاری از زمینه‌ها کاربرد دارد؛ این فناوری به غیر از کاربردی که در تمرکززدایی معاملات مرتبط با ارزهای دیجیتال دارد، در صنایع دیگری نیز کاربرد دارد که در ادامه برخی از آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

جمع بندی:

بلاک چین‌ بر دو حوزه رمزنگاری و سیستم‌های توزیع‌شده استوار است. اگر چه این دو حوزه دهه‌ها تحقیق و تجربه نظری و عملی را به خود دیده‌اند، اما شاید هیچ اتفاقی مانند پیدایش شبکه بیت کوین در سال ۲۰۰۹ نتوانست منجر به رشد و همه‌گیری آن‌ها شود. پس از بیت کوین، تلاش‌های زیادی برای استفاده از فناوری بلاک چین در دیگر حوزه‌ها و یا بهبود معایب این شبکه همچون مقیاس‌پذیری اندک صورت گرفته است. کمی بیش از یک دهه پس از پیدایش بیت کوین، امروزه با گسترش ابزارهای فنی و زیرساخت‌های لازم، می‌توان به آسانی نوشتن چند خط کد، بلاک چین خصوصی خود را ایجاد کرد. در این مقاله سعی کردیم به زبان ساده بگوییم بلاکچین چیست، تاریخچه، نحوه کارکرد، انواع بلاکچین، کاربردهای بلاکچین ومزایا و معایب بلاکچین را توضیح دهیم.