فناوری لایتنینگ (Lightning) یکی از موضوعات جذاب در زمینه بهبود عملکرد بلاک چین در شبکه بیت کوین و نیز برخی دیگر از ارزهای دیجیتال است که میتواند کاربردهایی فراتر در حوزههای غیر از تراکنش مالی نیز داشته باشد. در این مقاله میخواهیم به بررسی فناوری لایتنینگ به زبان ساده بپردازیم. اگر با مفهوم بلاک چین آشنایی ندارید، خوب است ابتدا مطلب تحت عنوان «بلاک چین به زبان ساده» را مطالعه بفرمایید.
شبکه لایتنینگ (Lightning Network) یا شبکه صاعقه، یک تکنولوژی لایه دوم است که در بیت کوین معرفی شده توسط ساتوشی ناکاموتو برای پرداختهای خرد استفاده میشود. این شبکه کمک میکند که معاملات کوچک، سریعتر و موثرتر انجام شوند. معاملات انجام شده در این شبکه کارمزد کمتری دارند و تایید آنها نیز سادهتر است. در لایتنینگ نتورک، معاملات از بلاک چین اصلی بیت کوین خارج شده و خارج از زنجیره انجام میشوند. Lightnin Network، برای کاهش هزینهها و افزایش سرعت معاملات در یک معامله خارج از زنجیره (Off-Chain) طراحی شده است.پیشنهاد شبکه صاعقه اولینبار توسط جوزف پون (Jospeh Pown) و تائودوس دریا (Taoudeus Derya)در سال ۲۰۱۵ مطرح شد. از آن زمان تاکنون این طرح درحالتوسعه است.
شبکه لایتنینگ یک شبکه انتقال، خارج از شبکه بیت کوین (Off-chain) میباشد که بر روی شبکه بلاکچین بیت کوین ایجاد شدهاست. این شبکه یک پرداخت فرد به فرد (P2P) بوده و استفاده از آن مستلزم ایجاد یک کانال پرداخت دوطرفه میباشد. افراد از طریق این کانال پرداخت میتوانند تراکنشهای خود را بدون نیاز به شبکه اصلی بیت کوین انجام دهند. زمانی که دو نفر تصمیم به ایجاد یک کانال پرداخت کنند، پس از میتوانند به راحتی به کیف پولهای یکدیگر بیت کوین انتقال دهند. ایجاد کانال پرداخت خود، یک تراکنش درون شبکه بلاکچین است، اما کلیه تراکنشهایی که در داخل این کانال انجام میشود، خارج از زنجیره بلوکی بوده و دیگر احتیاجی به تایید تراکنشها توسط شبکه نمیباشد. بنابراین زمان انجام تراکنش بسیار سریع بوده و مزیت بسیار بالای این شبکه، کاهش کارمزد تراکنشها و همچنین کاهش زمان تراکنش میباشد.
با این حال، شایان ذکر است که مفهوم شبکه لایتنینگ بر این اساس است که این سیستم روی بلاک چین قرار خواهد گرفت اما در واقع امنیت بالایی که پشت فناوری بلاک چین وجود دارد را نخواهد داشت. بنابراین، به احتمال زیاد بیشتر از این شبکه برای انجام معاملات کوچک استفاده خواهد شد. انتقالات بزرگتر که به امنیت غیرمتمرکز نیاز دارند، به احتمال زیاد همچنان روی لایه اصلی انجام شوند. یکی دیگر از ویژگیهای جذاب شبکه لایتنینگ که در حال حاضر در دست آزمایش است، مبادله اتمی میان زنجیرهای است که انتقال توکن بین بلاک چین های مختلف را امکان پذیر میسازد. به زبان ساده ، این روشی است که بدون استفاده از صرافیهای ارز دیجیتال، میتوانید ارزهای دیجیتال خود را به ارز دیجیتال دیگری تغییر دهید. در نهایت، این فناوری ممکن است مبادلات ارز دیجیتال متمرکز و همچنین دردسرهای مرتبط با تجارت با آنها را از میان بردارد. در حال حاضر اولین آزمایش مبادله رمزارزها بین بلاکچینهای بیت کوین و لایت کوین به اثبات رسیده است.
• کاهش هزینه انجام تراکنش ها
تراکنش هایی که توسط این شبکه انجام می شوند، در حد چند سنت می باشد، در حالی که متوسط کارمز د تراکنش های انجام شده توسط بیت کوین، حدودا 17.5 دلار است. از آنجایی که به انجام همه تراکنش ها از طریق بلاک چین اصلی بیت کوین دیگر نیازی نیست، بنابراین برای انجام و تایید تراکنش ها رقابت کمتری وجود دارد و همچنین ماینرها کار کمتری برای انجام دارند. در نتیجه باعث کاهش کارمزدها می شوند.
• افزایش سرعت انجام تراکنش ها
با استفاده از این شبکه، تراکنش های ارزهای دیجیتال در عرض چند ثانیه و با سرعت زیادی انجام می شوند. این در حالی ست که بین 10 دقیقه تا چند ساعت برای انجام تراکنش ها از طریق شبکه بیت کوین زمان لازم است. دلیل این اختلاف زمانی این است که در این شبکه برای ارسال رمز ارزها نیازی به منتظر بودن تایید بلاک نیست و به صورت آنی امکان انجام معاملات فراهم می باشد.
• ارائه خدمات بیشتر مربوط به رمز ارزها
لایه دوم ساخته شده بر روی بلاک چین بیت کوین، توانسته برای پاسخگویی به نیازهای کاربران، امکان ایجاد خدمات جدید را فراهم کند. برای مثال Lightning Labs اقدام به ایجاد یک استخر کرده است؛ یعنی یک بازار همتا به همتا برای اپراتورهای گره لایتنینگ جهت دسترسی به نقدینگی و همچنین خرید و فروش. در واقع می توان گفت اپراتورهای شبکه می توانند برای مدیریت جریان های پرداخت در شبکه از استخر استفاده کنند. این شبکه امکان اتصال بلاک چین های مختلف به یکدیگر از طریق کانال های پرداخت خود را فراهم می کند. کاربران قادرند برای تبدیل ارزهای رمزنگاری شده به یکدیگر، مبادله اتمی را اجرا کنند.
نتیجه گیری :
الیزابت استارک (Elizabeth Stark)، مدیرعامل و همبنیانگذار لایتنینگ لبز (Lightning Labs)، معتقد است که اگر ذهنیت غالب در میان کاربران بیت کوین به سمت قیمت آن سنگینی کند، مردم بیت کوین را بیشتر به چشم یک «دارایی» نگاه میکنند؛ اما این در حالی است که بیت کوین بهعنوان یک «شبکه پولی» هم بسیار قدرتمند است. هر دوی این ویژگیها شانهبهشانه حرکت میکنند. استارک به قانون متاکالف (Metacalf Law) اشاره میکند که به موجب آن، «ارزش یک شبکه ارتباطی با مجذور تعداد کاربران متصل به آن نسبت مستقیم دارد»؛ یعنی هر کاربر جدیدی که به شبکه وصل میشود، ارزش شبکه بهصورت تصاعدی افزایش پیدا خواهد کرد.