لیکویید استیکینگ چیست؟

ارزهای دیجیتال، موضوعی است که خود، مفاهیم بسیاری زیادی را در برمی‌گیرد. شبکه‌های رمزارزی، به دنبال این هستند تا هربار بتوانند سیستم خود را ارتقا داده و امر سرمایه‌گذاری و سودآوری را برای کاربران خود هموارتر کنند. طبیعتاً راه‌های بسیاری برای کسب سود از ارزهای دیجیتال وجود دارد که یکی از آن‌ها سپرده‌گذاری یا استیکینگ ارز دیجیتال است. اما این روش نیز خود معایبی برای کاربران دارد که به نظر می‌رسد موضوع «لیکویید استیکینگ» بتواند راه‌حل کارآمدی برای آن باشد. ممکن است شما نیز این عنوان را شنیده باشید و بخواهید بدانید که لیکویید استیکینگ چیست و چگونه سبب حل مشکلات سپرده‌گذاری سنتی در دنیای کریپتو می‌شود. با ما همراه باشید تا با هم این مهم را مورد بررسی قرار دهیم.

لیکویید استیکینگ چیست؟

بیایید لیکوئید استیکینگ را به زبان ساده‌ بررسی کنیم. واژه لیکوئید (Liquid) به امکان نقد شدن یک دارایی اشاره دارد و واژه استیکینگ (Staking) به معنای قفل کردن کوین اصلی شیکه به منظور تامین امنیت بلاک چین و کسب درآمد از ارز دیجیتال است. در حالت سنتی استیکینگ دارایی شما را برای مدت مشخصی قفل می‌کند و شما نمی‌توانید از آن استفاده دیگری داشته باشید. در نتیجه امکان نقد کردن آن در یک بازه مشخص وجود ندارد. در لیکوئید استیکینگ یا استیکینگ نقدشونده شما به ازای کوین‌های قفل شده اصلی شبکه، توکن‌های جدید دریافت می‌کنید که نشان‌دهنده مالکیت شما بر رمز ارزهای قفل شده است. این توکن‌ها قابل تبدیل به سایر ارزها و همچنین کشت سود هستند و به عبارتی امکان نقد کردن لحظه‌ای دارایی را به شما می‌دهند و در نتیجه طرفداران بیشتری نسبت به استیکینگ دارند. شبکه اتریوم تصمیم گرفت در چند آپدیت الگوریتم اجماع خود را از اثبات کار به اثبات سهام تغییر دهد. این فرایند به صورت کلی شامل دو آپدیت اصلی است. اول به روز رسانی «مرج» (Merge) است که زیرساخت‌های اصلی را برای تغییر از اثبات کار به اثبات سهام ایجاد کرد. این آپدیت در سپتامبر سال 2022 انجام شد. با کمک آپدیت مرج کاربران توانایی این را پیدا کردند که اتریوم‌های خود را در شبکه استیک کنند اما بدون دومین آپدیت مهم برای کامل شدن اثبات سهام، اتریوم‌های استیک شده را نمی‌توان برداشت کرد.

آشنایی با انواع لیکویید استیکینگ :

پس از آشنایی با مفهوم لیکویید استیکینگ و راه‌حل آن برای رفع مشکل روش سپرده‌گذاری سنتی، نوبت به آشنا شدن با انواع آن می‌رسد. Liquid Staking دارای چهار نوع مختلف است که شامل بومی (Native)، غیر بومی (Non-native)، ترکیبی (Synthetic) و حضانتی (Custodial) می‌شود. لیکویید استیکینگ بومی: به سپرده‌گذاری‌هایی گفته می‌شود که در آن صدور توکن‌های مشتقه با توکنیزه کردن در سطح هسته شبکه مربوطه و به عنوان بخشی از پروتکل اصلی اجرا می‌شوند. لیکویید استیکینگ غیر بومی: روشی است که در آن توکنیزه شدن سپرده‌گذاری‌ها با یک پروتکل جداگانه و بدون نیاز به تأیید اعتماد انجام می‌شود. این روش با نام روش غیر حضانتی نیز شناخته می‌شود. رویکرد این روش مبتنی بر قرارداد هوشمند نگهداری از دارایی سپرده‌گذاری شده، کنترل حساب‌ها با کمک پروتکل همکاری از بلاکچین‌های مختلف و برخی دیگر از روش‌های رمزنگاری مانند محاسبات چند طرفه (MPC) است که فضای گسترده‌ای برای طراحی ایجاد می‌کند. لیکویید استیکینگ ترکیبی: این نوع با بقیه دسته‌بندی‌ها تفاوت دارد؛ زیرا به روش‌های مهندسی مالی اشاره داشته و هسته پروتکل و محدودیت‌های آن را شامل نمی‌شود. در واقع این روش به توافق و قرارداد میان دو یا چند طرف اشاره دارد. به عنوان مثال ممکن است دو طرف بر سر معامله پول در یک پروتکل اثبات سهام مشخص با در نظر گرفتن پاداش سپرده‌گذاری توافق کنند. لیکویید استیکینگ حضانتی:‌ در این روش از طریق کنترل و نظارت بر کیف پول‌های شرکت‌کنندگان در استیکینگ و همچنین دسترسی به کیف پول آن‌ها، یک نهاد متمرکز توکن‌های وثیقه‌ای در ازای سپرده‌گذاری صادر می‌کند. نکته مهمی که در اینجا باید به آن اشاره کرد، این است که در برخی مواقع، اجرا و پیاده‌سازی Liquid Staking شامل ترکیبی از روش‌های مختلفی است که در بالا به آن اشاره شد. به عنوان مثال فرایند حاکمیتی StakerDAO کاملا On-Chain است؛ در حالی که عملیات مربوط به سپرده‌گذاری آن با روش حضانتی و به صورت تنظیم شده و متمرکز مدیریت می‌شود.

لیکوئید استیکینگ چگونه کار می‌کند؟

قبل از اینکه به مزایای پروتکل‌های Liquid Staking بپردازیم، ابتدا نحوه عملکرد آنها را بررسی می‌کنیم. فرض کنید علی یک اتریوم دارد و می‌خواهد از آن استفاده کند. او قصد ندارد آن را فورا خرج کند. او امنیتی می‌خواهد که بتواند هر زمان که نیاز داشته باشد به دارایی خود دسترسی داشته باشد. علی قبل از تصمیم گیری در مورد پلتفرمی که می‌خواهد در آن سرمایه گذاری کند، باید تحقیقات گسترده‌ای را انجام دهد. بر این اساس، او یک ETH را در یک پروتکل لیکوئید استیکینگ قرار می‌دهد. سپس، او یک “stETH” (یا ETH استیک شده) در ازای آن که ارزشی برابر با 1 اتریوم دارد دریافت می‌کند. علی با سپرده اصلی ETH که در پروتکل باقی می‌ماند، پاداش خود را دریافت می‌کند. در همان زمان، او می‌تواند از stETH مانند ETH اصلی خود استفاده کند. در حالی که علی از طریق پروتکل لیکوئید استیکینگ سود کسب می‌کند، می‌تواند با stETH خود معامله کند یا هر کار دیگری با آن انجام دهد. برای اینکه علی به اتریوم اصلی خود دسترسی پیدا کند، باید کل یک stETH را داشته باشد تا دوباره بتواند آن را مبادله کند. جزئیات این نسئله ممکن است بسته به پروتکلی که با آن کار می‌کند کمی متفاوت باشد. برخی از پلتفرم‌ها سود حاصل از سپرده اولیه را از مبلغ مورد نیاز برای وجوه حذف می‌کنند.

نتیجه گیری :
یکی از روش‌های کسب درآمد منفعل در دنیای ارزهای دیجیتال و دیفای، استیکینگ است. به طور کلی، دو روش برای استیکینگ وجود دارد: PoS و Liquid Staking. در روش اثبات سهام، دارایی‌های دیجیتالی شما به طور کامل قفل می‌شوند و اگر بخواهید آن‌ها را پیش از پایان مدت مشخص شده در قرارداد هوشمند پس بگیرید، باید مقدار زیادی جریمه بپردازید. در بسیاری از موارد، امکان دریافت این دارایی‌ها به هیچ وجه وجود ندارد.