اوراکل چیست؟

با پذیرش گسترده‌تر شدن ایده‌ی اینترنت غیرمتمرکز یاWeb3 ، بسترهای بلاک چین روزبه‌روز بیش‌تر مورد پذیرش و استقبال افراد، دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ قرار می‌گیرند. درحال‌حاضر، بلاک چین در عرصه‌های گوناگون و بزرگی همچون صنایع، پزشکی و درمان، بازی و گیمینگ، گردشگری و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این‌ وجود، بلاک‌چین جهت ادامه‌ی حیات و روند کار خود، به ابزارهای دیگری نیز احتیاج دارد که اوراکل (Oracle) یکی از این ابزارها می‌باشد. از طرفی، فناوری بلاک چین بر اساس اطلاعاتی که به‌طور عمومی در شبکه‌ی غیرمتمرکز در دسترس قرارمی‌گیرد، تعریف می‌شود. با این ‌وجود، برخی مواقع بلاک چین قادر نیست به اطلاعات خارج از زنجیره (Off-chain)  دسترسی داشته باشد. درحقیقت، این موضوع گویای وجود چالشی بزرگ درمقابل قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) و تأمین شرایط لازم جهت اجرای این قراردادها است؛ ولی باید راهی برای ایجاد چنین شرایطی وجود داشته باشد. خب! در این شرایط است که نقش اوراکل‌ها مشخص می‌شود.  درواقع، اوراکل‌ها خدمات شخص ثالثی در فضای بلاک چین هستند که قراردادهای هوشمند را با داده‌های خارجی مرتبط می‌سازند. البته، توجه به این نکته نیز بسیار حائز اهمیت است که اوراکل‌ها در بلاک چین، منبع داده‌ها نیستند؛ بلکه لایه‌ای هستند که منابع داده‌ی خارجی را جست‌وجو، تأیید و اعتبار سنجی کرده و پس ‌از آن اطلاعات را مجدداً ارسال می‌کنند. حتماً برای شما نیز این سؤال ایجاد شده است که Oracle چیست و چه کاربردی دارد؟ از این ‌رو، در این مقاله قصد بررسی مفهوم اوراکل و بررسی تمامی زوایای آن را داریم.

اوراکل چیست؟

تصور کنید یک برنامه دیفای (DeFi) قرار است داده‌های آب و هوایی را از منابعی مشخص دریافت و بر اساس شرایط اقلیمی، بهترین نرخ بیمه را به کاربران پیشنهاد کند. اما به دلیل اینکه فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند نمی‌توانند به داده‌های خارج از زنجیره (شبکه بلاکچین) دسترسی پیدا کنند، عملاً کارکرد چنین برنامه‌ای در بلاک چین با چالش مهمی مواجه است. اوراکل (Oracle) آمده است تا این کاستی را (خصوصاً در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز) جبران کنند. به بیان ساده: «اوراکل‌ها همچون سرویس‌های شخص ثالثی هستند که داده‌های خارج از فضای بلاکچین را برای قراردادهای هوشمند ارسال می‌کنند. پس به نوعی آنها یک پل ارتباطی بین بلاکچین و دنیای خارج محسوب می‌شوند و موجب گسترش دامنه فعالیت‌های قرارداد هوشمند می‌گردند». پیش از ادامه این بحث لازم است به این نکته اشاره کنیم که Oracle یک منبع داده نیست، بلکه صرفا لایه‌ای است که منابع داده خارجی را پس از جستجو، تایید و احراز هویت، مجدداً به مقصد خاصی ارسال می‌کند. اطلاعات ارسالی اوراکل‌ها در قالب‌های فرمی مختلفی هستند که می‌توان به داده‌های قیمت، اتمام موفقیت آمیز یک پرداخت یا دمای اندازه‌گیری شده توسط یک سنسور اشاره کرد. برای فراخوانی داده‌ها از دنیای خارج، ابتدا باید یک قرارداد هوشمند فراخوانی شود. برخی اوراکل‌ها نه تنها توانایی ارسال اطلاعات به قراردادهای هوشمند را دارند، بلکه قادرند آنها به منابع خارجی هم ارسال کنند.

روش کار یک اوراکل چگونه است؟

اوراکل برای دریافت اطلاعات مورد نیاز قراردادهای هوشمند از خارج شبکه، از وب‌سرویس‌ها و APIهای مربوط به این زمینه استفاده می‌کند. خوب است بدانید که نرم‌افزارها برای برقراری ارتباط با یکدیگر از APIها استفاده می‌کنند؛ یعنی API به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا از طریق اینترنت یا سایر روش‌های انتقال اطلاعات، منابع و داده‌های مورد نیاز را منتقل کنند. هنگامی که قرارداد هوشمند به اطلاعات خارج از شبکه نیاز دارد، به اوراکل اطلاع می‌دهد و اوراکل به API مورد نظر درخواست ارسال می‌کند و در نهایت پاسخ را از آن دریافت و به قرارداد هوشمند می‌دهد.

اوراکل متمرکز و غیر متمرکز :

«اوراکل متمرکز» (Centralized Oracle) توسط یک موجودیت واحد کنترل می‌شود و تنها عامل ارائه‌دهنده‌ی اطلاعات به قرارداد هوشمند است. همان‌طور که گفتیم استفاده از این نوع اوراکل‌ها چندان توصیه نمی‌شود زیرا کارکرد برنامه‌ی غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند تشکیل‌دهنده‌ی آن به طور کلی به همین اوراکل واحد وابسته می‌شود و اگر اشتباهی در درستی اطلاعات آن وجود داشته باشد نتایج ناگواری در پی خواهد داشت. در عوض می‌توان از «اوراکل‌ غیرمتمرکز» (Decentralized Oracle) استفاده کرد که از چند منبع اطلاعاتی استفاده می‌کند. برای مثال «چین لینک» (Chainlink) یکی از پروژه‌های مشهور ارز دیجیتال است که در زمینه‌ی ارائه‌ی اوراکل فعالیت می‌کند. اگر سری به صفحه‌ی قیمت اتریوم در این سایت بزنید مشاهده می‌کنید که اوراکل چین لینک قیمت این رمز ارز را از منابع مختلفی دریافت کرده و براساس آن‌ها یک قیمت واحد به عنوان قیمت قابل‌اعتماد ارائه می‌کند.

نتیجه گیری :
هم‌اکنون رمز ارزهای مبتنی بر اوراکل در عرصه‌ی ارزهای دیجیتال (مثل چین لینک و پروتکل بند) جزء اصلی‌ترین پروژه‌های ارائه‌دهنده‌ی اوراکل‌ها به‌حساب می‌آیند. و به ابن دلیل، میزان تقاضا جهت استفاده از Oracleها در حوزه‌های مرتبط با امور مالی به‌صورت روزافزون در حال افزایش است. جدا از این، با افزایش محبوبیت و پذیرش قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاک چین اتریوم، میزان تقاضا برای استفاده از Oracleها نیز بیش‌تر شده است؛ زیرا اوراکل‌ها این امکان را در اختیار قراردادهای هوشمند قرار می‌دهند تا به سیستم‌های وب و دنیای واقعی متصل شوند. درحقیقت، توسعه‌دهندگان به دنبال این هستند تا با ساخت یک پلتفرم واحد اوراکل، به‌راحتی با دنیای خارج ارتباط برقرار کنند.