سایت کوین مارکت کپ این کلاه برداری را چنین تعریف میکند: «نوعی از کلاهبرداری که در آن توسعهدهندگان یک پروژه، آن را رها میکنند و پول سرمایهگذاران را به سرقت میبرند». راگ پول در لغت به معنی کشیدن فرش از زیر پای کسی است و به روشنی تصویر واضحی از چیزی که در عمل رخ میدهد، به دست میدهد. راگ پول به پامپ و دامپ مشابهت دارد و با اسامی دیگری همچون «کلاهبرداری خروج- exit scam» نیز شناخته میشود. این کلاهبرداری اغلب بدین شکل رخ میدهد که پروژه بیارزشی به کمک تبلیغات فراوان و به مدد حرص و آز بشری، باارزش جلوه داده میشود. سپس وقتی توجه و البته سرمایه کاربران به این پروژه جلب شد، توسعهدهندگان و بانیان پروژه با سرمایه کاربران فرار میکنند و سرمایهگذاران را با یک مشت توکن بیارزش تنها میگذارند.
یکی از انواع رایج کلاهبرداری در دنیای ارزهای دیجیتال، راگ پول (Rug Pull) است. این کلاهبرداری عموما توسط تیم توسعه دهنده یک پروژه قلابی انجام میشود. آنها سرمایهگذاران را به سمت یک پروژه سودآور جعلی سوق میدهند و در نهایت با پول آنها ناپدید میشوند. در این شرایط سرمایه گذاران قربانی کلاهبرداری راگ پول شدهاند و با داراییهایی بیارزش تنها میمانند. در واقع این کلاهبرداری زمانی رخ میدهد که تیم توسعه دهنده یک پروژه کریپتویی، پروژه خود را به طور ناگهانی رها میکند و تمام نقدینگی آن را به سرقت میبرد. عبارت راگ پول در لغت به معنای کشیدن فرش از زیر پای فردی دیگر است. این اصطلاح مفهوم این عمل مخرب را به خوبی شرح میدهد. پروژههای جدیدی که در دنیای کریپتوکارنسی معرفی میشوند به واسطه تبلیغات بیش از حد به سرعت بین افراد فعال این حوزه معروف میشوند. برخی از این پروژه ها با سوءاستفاده از ناآگاهی و طمع افراد، سعی در ارزشمند نشان دادن پروژه خود و کلاهبرداری دارند. توکنی که این پروژههای قلابی به بازار معرفی میکنند توکن اسکم نام دارد. اسکم در لغت به معنای کلاهبرداری است. ممکن است سرمایه گذاران زیادی نسبت به خرید این توکنها تمایل پیدا کنند و در چنین شرایطی، توسعه دهندگان یک پروژه اسکم، با سرمایه و ثروت این افراد فرار میکنند و اصطلاحا فرش را از پای آنها میکشد!
راگ معمولا در فضای غیرمتمرکز مالی (DeFi) با برداشت وجوه از یک استخر نقدینگی اتفاق میافتد. برای درک عمیق این موضوع، باید بدانیم استخرهای نقدینگی چگونه کار میکنند. یک استخر نقدینگی در واقع یک بازارساز برای DEXها است، به این معنی که سفارشات خرید و فروش را برای یک توکن مشخص ارائه میکند. از آنجایی که هیچ سیستم متمرکزی برای تسهیل معاملات وجود ندارد، صرافیهای کریپتو به راهی برای حفظ جریان سفارش نیاز دارند. فهرست کردن توکنها در یک صرافی غیرمتمرکز نیز آسان است، زیرا کسی وجود ندارد که توکن را بررسی کند. یک استخر نقدینگی انبوهی از وجوه سرمایه گذار است که در جفتهای کریپتو قفل شدهاند که به کاربران اجازه میدهد بین ارزهای دیجیتال مختلف معامله کنند. جفتهای کریپتو معمولاً شامل یک رمزارز محبوب مانند اتریوم (ETH) میشوند، زیرا یک توکن پلتفرم تثبیتشده با قابلیت دسترسی بالا است. برای تشویق سرمایه گذاران به تجمیع منابع خود و عمل به عنوان تامینکننده نقدینگی (LP)، کارمزد معاملاتی از سفارشها دریافت میشود و بر اساس کل ارزش وام داده شده به استخر (مشابه سود سهام) تعلق میگیرد. در ازای کریپتو در کیف پول خود که به استخر اختصاص داده شده است، هر کاربر حق دریافت درصدی از هزینه کلی را دارد. هر چه مبلغ وام داده شده بیشتر باشد، سرمایه گذار میتواند پول بیشتری کسب کند. سازندگان استخرهای نقدینگی با ارائه بازدهی بالاتر برای جذب سرمایه گذاران بیشتر رقابت میکنند. نمودار زیر به سادگی نحوه عملکرد استخرهای نقدینگی را نشان می دهد.
نتیجه گیری :
در تاریخ کریپتو، راگ پول شاید یکی از بدترین راهها برای از دست دادن سرمایه است. در پاسخ به این سوال که راگ پول چیست؟ باید گفت که راگ پول نوعی از کلاهبرداری، توسعهدهندگان پروژههای خود را بهعنوان پروژهای قانونی به بازار عرضه کرده و پس از جذب سرمایه، به جای استفاده از آن در جهت بهبود خود پروژه، پولها را به حسابهای خود انتقال داده و فرار میکنند. متأسفانه، برای سرمایهگذاری که تمام سرمایه خود را در راگ پول از دست داده، تقریباً هیچ چارهای برای بهدست آوردن دوباره سرمایهاش وجود ندارد؛ قربانی راگ پول شدن، بیشتر در نتیجه آگاهی ناکافی کاربران در مورد امنیت سایبری است. پس حتما، قبل از وارد شدن به هر پروژه و سرمایهگذاری در آن، دقت و احتیاط کافی داشته باشید؛ حتما وایت پیپر پروژه را خوانده و در مورد اعضای تیم توسعهدهنده آن تحقیق کنید تا از معتبر بودن پروژه مطمئن شوید.