Web 3 چیست؟

وب 3 (Web 3.0) نسل سوم اینترنت (غیر متمرکز) است که از تکنولوژی و فناوری های مختلف استفاده می‌کند. نوع جدیدی از اینترنت را تصور کنید که نه تنها ورودی شما را به‌صورت دقیق تفسیر می‌کند، بلکه تمام گفته‌های شما چه به صورت متن چه صدا یا هر مدل دیگری را نیز می‌فهمد. ما اکنون در نطقه شروع تکامل اینترنت قرار داریم. برخی از افراد به این نوع اینترنت وب سه می‌گویند. برخی نیز آن را وب 3.0 صدا می‌زنند. در حال حاضر یک سری برنامه وب3 در مراحل اولیه توسعه خود قرار دارند، اما تا زمان جاری شدن اینترنت جدید در زیرساخت وب، پتانسیل واقعی‌شان قابل تشخیص نخواهد بود. در این مطلب، به تعریف تکنولوژی وب ۳، کاربردها، تکنولوژی ها و فناوری های مرتبط با آن مثل بلاک چین و ارز دیجیتال مورد استفاده در آن می‌پردازیم.

Web 3 چیست؟

وب 3 به طور خلاصه نسل بعدی اینترنت و یک تغییر پارادایم به سمت اینترنت دموکراتیک و غیرمتمرکز است. وب 3 از طریق فناوری‌های جدید مانند «بلاک چین» (Blockchain)، «واقعیت مجازی» (ٰٰVirtual Reality)، «واقعیت افزوده» (Augmented Reality)، «هوش مصنوعی» (Artificial Intelligence) و سایر فناوری‌های ایجاد شده در حوزه رمزارزها مانند «متاورس» (Metaverse) و «توکن‌های غیرقابل معاوضه» (NFT) تعریف می‌شود. وب سه با استفاده از این تکنولوژی‌ها، نگاه و ارزش‌گذاری کاربران را نسبت به اینترنت تغییر می‌دهد. می‌توان گفت موضوع وب 3، ساخت اینترنت مردم است به این معنی که، مردم مالک اینترنت هستند و تمامی ابزارهای آن نیز در راستای خدمت به مردم طراحی می‌شود. برای این‌که بدانیم اهمیت وب 3 چیست باید نگاهی کلی به تغییرات ایجاد شده توسط نسل‌های قبلی اینترنت در زندگی بشر داشته باشیم. تقریبا هیچ زمینه‌ای نیست که امروزه تحت تاثیر اینترنت و رشد آن قرار نگرفته باشد. در حوزه اقتصاد اینترنت عامل اصلی جهانی شدن اقتصاد و گسترش تجارت الکترونیک است. امروزه بخش فناوری که حاصل گسترش اینترنت است، حدود 25 درصد از شاخص ۵۰۰ شرکت برتر آمریکا را تشکیل می‌دهد که تاثیر شگرف اینترنت بر اقتصاد دنیا را نشان می‌دهد. روابط اجتماعی یکی دیگر از بخش‌هایی است که تغییرات زیادی تحت تاثیر اینترنت داشته است. پیش از اختراع اینترنت، روابط اجتماعی بسیاری از افراد در دنیا محدود به افراد در نزدیکی محدوده جغرافیایی می‌شد اما به کمک اینترنت، امروزه افراد از سراسر دنیا می‌توانند با هم دوست شوند، پیام مبادله کنند و اطلاعات مختلفی باهم دیگر به اشتراک بگذارند. در ادامه این مقاله، به بررسی دو نسل قبلی اینترنت می‌پردازیم تا از این طریق بتوانیم پاسخ سوال وب 3 چیست را واضح‌تر بیان کنیم.

ویژگی های نسل سوم اینترنت یا web3 چیست؟

در حال حاضر اینترنت نسل سوم یا وب ۳.۰ اجرایی نشده و همچنان در حال توسعه است. کارشناسان و توسعه ‌دهندگان این نوع اینترنت هنوز به ‌طور کامل از نحوه اجرایی شدن وب 3.0 آگاهی نداشته و از اطلاعات جامعی برخوردار نیستند. ولی اینترنت نسل سوم، ویژگی ‌های خاصی را در برمی گیرد که اصول بنیادین آن محسوب می شود. این اصول عبارتند از:

•    اولین ویژگی وب 3 برقراری ارتباطات غیر متمرکز اطلاعات است. در وب 2.0 سرورهای متمرکز وظیفه نگهداری داده ها را برعهده دارند. ولی در وب 3.0 داده ها به صورت غیر متمرکز در کامپیوترهای مختلف نگهداری شده و به یکدیگر متصل می شوند. بنابراین اشخاص یا نهادهای خاص نمی توانند به ‌تنهایی در مورد چگونگی دسترسی به اطلاعات و داده ها تصمیم ‌گیری نمایند. در اینترنت امروزی تحت عنوان وب 2.0 سرورهایی مدیریت داده ها را در دست دارند که به ‌صورت متمرکز اداره می ‌شوند. از این نمونه می توان به سرور آمازون با نماد ‌اختصاری AWS اشاره کرد که حجیم ترین ارائه ‌دهنده سامانه ‌های پردازش کلودینگ و API به موسسات، افراد و دولت ‌های مختلف است. این سرور امکان دسترسی برخی کشورها از جمله ایران را به خدمات خود نمی دهد. به همین دلیل کاربرانِ دولت های منع شده، امکان دسترسی به وب سایت ‌ها و یا بازی ‌هایی که بر روی این سرورها ارائه می شوند را ندارند. این یکی از مشکلاتی است که وب 2.0 با آن درگیر است.

•    یکی دیگر از اهداف وب ۳.۰ ایجاد وب ‌سایت‌ ها و اپلیکیشن‌ ها بر پایه هوش مصنوعی است. کارشناسان می خواهند زبان برنامه نویسی ماشین ها را به زبان انسان ‌ها نزدیک سازند. در این صورت هنگامی که انسان‌ اطلاعاتی را از طریق اینترنت به ماشین ها منتقل می کند، آنها مقصود انسان را درک کرده و بنا به موقعیتی که در آن قرار دارند، تفسیر می کنند. در اصطلاح به این نوع اینترنت Semantic web می گویند.
در وب3 قرار است فرایند جستجوی داده ها با به کارگیری هوش مصنوعی انجام شود. به این صورت که وب 3.0 بتواند معنای عبارتی که کاربر جستجو کرده را بفهمد. در نتیجه وقتی کاربران اطلاعات خاصی را جستجو می ‌کنند یا می خواهند پاسخ سوال خود را پیدا کنند، وب 3.0 آنها را به صحیح ‌ترین و نزدیک ترین نتیجه می‌ رساند. در اینترنت امروزی ممکن است پرسش خاصی را با هر دستور زبانی در اینترنت جستجو ‌کنید ولی پاسخ مد نظر خود را پیدا نکنید یا آنکه نتایج ظاهر شده به پرسش شما ‌ربطی نداشته باشند. این مشکل ناشی از ناتوانی ماشین ‌ها در تفسیر زبان انسان می باشد و یکی از دلایلی است که کارشناسان در صدد ایجاد وب 3.0 هستند.

•    در نظر گرفتن درآمد برای کاربران یکی دیگر از ویژگی ‌های وب3 می باشد. کاربران در مقابل زمانی که برای استفاده از اینترنت صرف می ‌کنند، می توانند به کسب درآمد بپردازند. در اینترنت امروزی صاحبان وب سایت ها و پلتفرم ‌ها سودهای کلانی را به دست می آورند ولی به کاربران سود مالی داده نمی شود. کارشناسان بر این عقیده اند که کاربران نقش مهمی در این درآمدها دارند و بدون استفاده آنها از اینترنت، گردآوری چنین دارایی امکان پذیر نیست.

نتیجه گیری :
ما تا به امروز نسل اول و دوم وب را تجربه کرده‌ایم. اکنون نوبت به نسل سوم وب رسیده است. انتظارات از این فضا روزبه‌روز بیشتر می‌شود. نباید فراموش کنیم که Web3 هنوز در ابتدای مسیر خود است و راه طولانی برای پذیرش همگانی در پیش دارد. مهمترین ویژگی وب ۳ این است که کنترل اطلاعات را به ما می‌دهد و همه افراد دارای شرایط یکسان خواهند بود. در این مقاله درباره وب ۳ چیست، صحبت کردیم. تاریخچه مختصری از وب ۱ و وب ۲ گفتیم و در ادامه درباره به بیان مواردی مانند ایده،‌ نحوه کارکرد، معایب، مزایا، وضعیت فعلی و زیرساخت‌های نسل سوم وب پرداختیم.