از زمان ظهور بازارهای مالی تاکنون، سرمایهگذاران همواره سعی داشتهاند؛ به واسطه روشهای مختلف آینده این بازارها را پیشبینی کنند. بدین منظور عدهای از آنها، به استفاده از گذشته قیمت برای پیشبینی وضعیت آتی داراییها روی آوردند؛ که بعدها به «تحلیل تکنیکال یا نموداری» شهرت یافت. به بیان ساده، تحلیل تکنیکال شامل بررسی تمام دادههای مرتبط با قیمت در گذشته، به منظور درک رفتار قیمتی معمول یک دارایی و پیشبینی آینده آن است. این روش تحلیل بازار، به مرور زمان طرفداران بسیاری پیدا کرد و در حال حاضر بر کسی پوشیده نیست، که حداقل جزئی از استراتژی معاملاتی اکثر فعالان بازار مالی، شامل تحلیل تکنیکال میباشد. همچنین با پژوهشهای بسیاری که طی چند دهه اخیر انجام شده، تحلیل نموداری بسیار گسترش یافته و امروزه دربرگیرنده روشهای مختلفی نظیر الیوت، فیبوناچی، چنگال اندروز و… است.
بگذارید پیش از آنکه مبحث مزایا و معایب تحلیل تکنیکال را باز کنیم، برای آن دسته از عزیزانی که هنوز آشنایی کافی با این مفهوم ندارند، Technical Analysis یا تحلیل تکنیکال را بهطور خلاصه توضیح دهیم. تحلیل تکنیکال روشی برای پیشبینی قیمتهای آتی دارایی مالی بر اساس اطلاعات در دسترس است. این مفهوم برای پیشبینی جهت و میزان حرکت قیمت در آینده از دادههای مربوط به سطوح حمایت و مقاومت، میزان عرضه و تقاضای دارایی، الگوهای کندل استیک، الگوهای نموداری و اندیکاتورهای مختلف استفاده میکند. به عبارت دیگر تحلیل فنی یا تکنیکال به معنای استفاده از نمودارها، الگوها و ابزارهای آماری است که به درک بهتر بازار کمک میکنند.
برخی از مزیتهای تحلیل تکنیکال عبارتاند از:
۱. انعطافپذیری بالا در بازارهای مالی
یکی از مزیتهای تحلیل تکنیکال این است که میتوان در بازارهای مالی مختلف از آن استفاده کرد و صرفا محدود به بازار سهام یا بازار فارکس نیست. این یعنی میتوان از آن برای معامله پول، نرخ بهره، طلا، بیت کوین، فارکس، کریپتو و غیره استفاده کرد. اگر بخواهیم این تحلیل را از منظر انعطافپذیری با تحلیل بنیادی مقایسه کنیم، شاید آموزش و یادگیری آن در بازارهای مختلف خیلی راحت نباشد. اما دستکم برای استفاده در دورههای مختلف کوتاه یا بلند مدت قابل تنظیم است و این حاکی از انعطاف پذیری بالای آن است.
۲. کوتاه شدن دامنه بررسیها و مدتزمان آنها
مواقعی که فرصت کافی نیست و زمان دست و پای معاملهگر را میبندد، تحلیل تکنیکال به کمک او میآید. این مفهوم صرفا به نتایج یک تغییر نگاه میکند، نه دلایل و عوامل آن؛ در نتیجه مدت زمان بررسی را کوتاهتر میکند. به این ترتیب معاملهگر میتواند تعداد بیشتری از بازارها را تجزیه و تحلیل کند؛ در حالی که تحلیلگران بنیادی معمولا بهخاطر محدودیتهای زمانی به یک گروه معملاتی محدود میشوند. بنابراین زمانی که حجم دادهها زیاد و فرصت بررسی کم است، تحلیل تکنیکال کمک میکند به حرکات قیمت در صنایع مختلف نگاه کنیم و آسانتر و سریعتر به تصویر کلی دست یابیم.
۳. پیشبینی تغییرات سریع و غیرمنتظره (از نظر تحلیل تکنیکال)
گاهی اوقات تغییرات بازار خیلی سریعتر از آن اتفاق میافتند که تحلیلگران بنیادی علت را کشف کنند. بازار بینالمللی تحت تاثیر انواع مسائل بنیادی است و تحلیلگر باید تک تک مسائلی که بهطور فاندامنتال بر حرکت قیمت تاثیر میگذارند را شناسایی کند. معاملهگران همیشه نمیتوانند منتظر بمانند تا علت مشخص شود و بعد اقدام به معامله کنند. خوشبختانه تحلیل تکنیکال با ارائه سیگنالهای سریع تغییرات غیرمنتظره را سریعتر پیش بینی میکند.
تأثیرگذاری تعصبات شخصی: برخی مواقع ممکن است؛ فرد به دلایلی چون تجربیات قبلی یا شایعات، دیدگاه افراطی مثبت یا منفی نسبت به وضعیت یک دارایی پیدا کند. در چنین شرایطی، تحلیلگر صرفاً نشانههای همسو با تعصبات خود را در نظر گرفته و متعاقباً خروجی این تحلیل، نتایج غیرمنطقی در بر دارد.
تفاسیر مختلف: یکی از مهمترین انتقادات نسبت به تحلیل نموداری، وجود تفاسیر مختلف از ابزار مشابه و دادههای یکسان است. به طور مثال، یک اندیکاتور در منطقه اشباع فروش قرار داشته و معاملهگر «الف» بر اساس وقوع یک نشانه صعودی اقدام به خرید نماید؛ اما در همین ناحیه شخص «ب»، با مشاهده واگرایی منفی در نمودار قیمت و اندیکاتور، انتظار سقوط بیشتر قیمت را خواهد داشت!
سیگنالهای معاملاتی متعدد: اگر معاملهگر تکنیکالی بلندمدتی نباشید، احتمالاً سیگنالهای معاملاتی بسیاری را در طول روز یا هفته مشاهده خواهید نمود؛ که ممکن است همه آنها مناسب سرمایهگذاری نبوده و موجب زیان و یا سردرگمی شما شوند. تشخیص موقعیت معاملاتی بهینه در بسیاری از اوقات، کار مشکلی میباشد.
نتیجه گیری :
هدف از ارائه این مطلب، بیان خلاصهای از تمام زوایای تحلیل تکنیکال است؛ تا معاملهگران نسبت به این روش تحلیل بازارهای مالی، دیدگاه عمیقتری داشته و از معایب و مزایای آن مطلع شوند. لازم به ذکر است، که مطالب یاد شده به هیچ عنوان به معنی تأیید یا رد روش تحلیل نموداری نمیباشد. همواره باید توجه داشتیم، که تمامی روشهای تحلیل از جمله تکنیکال، دارای نقاط قوت و ضعف متعددی خواهند بود.